Budapeştde (Wengriýa) tamamlanan 45-nji Bütindünýä küşt olimpiadasynda türkmen türgenleri 11-nji tapgyrda Şweýsariýa düzgüni boýunça 188 erkekler we 169 zenanlar toparlarynyň bäsleşen dünýä küşt olimpiadasynda dünýä görkezijisinde täze derejä çykdylar. Olar ortaça görkezijä görä bäş ugra bölündi.

Türkmenistanyň 73-nji belgide ýaryşa gatnaşan erkekler we zenanlar toparlary öz ugurlarynda birinji orny eýeläp, kiçi altyn medallara mynasyp boldular. Erkekler «B» toparçada 15 utuk bilen 14 utuk toplan degişlilikde Latwiýanyň we Gazagystanyň toparlaryny ikinji we üçünji orunda galdyryp, toparçada ýeňiş gazandylar. 14 utuk toplan zenanlarymyz «C» toparçada Malaýziýa toparyndan (14 utuk) we 13 utuk bilen ilkinji üçlüge düşen Şri-Lankanyň küştçilerinden öňe saýlandylar.

Ýaryşyň ahyrynda singapurly (45-nji belgili) – 3:1 we ysraýylly (20-nji belgili) garşydaşlaryndan 2.5:1.5 hasabynda yzly-yzyna iki ýeňiş gazanan Türkmenistanyň erkekler ýygyndy topary umumy sanawda 24-nji orny eýeledi. Zenanlar toparymyz soňky tapgyrda Horwatiýanyň milli ýygyndysyny (40-njy belgili) 2.5:1.5 hasabynda ýeňip, 32-nji orny eýeledi. Ol Bütindünýä küşt olimpiadasynda ýurdumyzyň küştçüleriniň gazanan iň gowy netijesidir.

Halkara grossmeýsterleri bolan Wýetnamyň, Eýranyň, Bolgariýanyň, Latwiýanyň, Gazagystanyň, Şwesiýanyň, Awstriýanyň we beýleki ýurtlaryň toparlarynyň Türkmenistanyň erkekler ýygyndy toparyndan yza galandygyny aýtmak gerek. Ýaş gyzlarymyz Italiýanyň, Awstraliýanyň, Eýranyň, Sloweniýanyň, Çehiýanyň, Belgiýanyň, Norwegiýanyň tanymal we beýleki ençeme toparlardan öňe saýlandylar.

Türkmenistanyň Küşt federasiýasynyň baş sekretary Mergen Kakabaýewiň aýtmagyna görä, türkmen toparlarynyň görlüp-eşidilmedik bu üstünligi oglanlaryň we gyzlaryň agzybirligi bilen baglanyşyklydyr.

M.Kakabaýew: «Zerur wagty toparyň her oýunçysy oýnuň ahyryna çenli jan edip oýnady we her pursatdan aňryçäk peýdalandy» – diýdi.

Munuň mysal edip 11-nji tapgyry görkezse bolar, onda erkekleriň arasynda Ysraýylyň topary bilen we zenanlaryň arasynda Horwatiýa topary bilen 1.5:1.5 hasabynda deňme-deň oýnunda Allaýar Şirliýewiň we Jahan Rejebowanyň «B» we «C» toparçalarda kiçi altyn medallaryň ykbaly çözülýärdi.

Allaýar Şirliýew 2010-njy ýyldaky Olimpiýa oýunlarynyň bürünç medalynyň eýesi, tanymal halkara grossmeýsteri Ilýa Smirine, 1915 görkezijisi bolan Jahan Rejebowa 2134 görkezijili FIDE ussady Patrisiýa Wuýnowiçe garşy oýnadylar. Oýnuň deňeçerligine we deň gutarmak ähtimallygyna garamazdan deň oýna kaýyl bolmadyk A.Şirliýew we J.Rejebowa has tejribeli garşydaşlaryny gysaja saldylar, netijede toparlarymyz öz toparçasynda birinji orny eýelediler.

Erkekler toparynda 39 ýaşly halkara grossmeýster Meýlis Annaberdiýew (2-nji tagtada) has gowy netije görkezdi, ol mümkin bolan 11 utukdan 7 utuk toplady. 25 ýaşly halkara ussady Saparmyrat Atabaýew (1-nji tagtada) ondan ýarym az utuk gazandy. 18 ýaşly Amanmuhammet Hommadow 3-nji tagtada mümkin bolan 10 utukdan 5 utuk, ýurdumyzyň çempiony 21 ýaşly Allaýar Şirliýew (4-nji tagta) mümkin bolan 8 utukdan 4,5 utuk, we 4-nji tagtada 19 ýaşly Wepaly Hallynyýazow mümkin bolan 4 utukdan 3,5 utuk topladylar.

17 ýaşly ätiýaçdaky oýunçymyz Eneş Arazmedowa zenanlar toparynda 100 göterim netije görkezip, 4-nji tagtada 5 oýunda 5 ýeňiş gazandy. Türkmenistanyň 18 ýaşly çempiony Merýem Agajanowa (2-nji tagtada) 10 oýunda 6 utuk gazandy. 17 ýaşly Leýla Şöhradowa (3-nji tagtada) we 14 ýaşly Jahan Rejebowa (4-nji tagtada) degişlilikde 10 we 9 oýunda 5,5 utuk, ýurdumyzyň 18 ýaşly wise-çempiony Lala Şöhradowa (1-nji tagtada) mümkin bolan 10 utukdan 5 utuk topladylar.

Tutuş ýaryşyň barşynda erkekler toparynyň tälimçisi, Türkmenistanyň at gazanan tälimçisi Serdar Annaberdiýewiň, zenanlar toparynyň tälimçisi, sport ussatlygyna kandidat Şahruh Turaýewiň we wekiliýetiň ýolbaşçysy FIDE-niň ussady Mergen Kakabaewiň oýunçylar bilen arman-ýadamany işländigini bellemek gerek. Tejribeli hünärmenler her oýundan öň her garşydaşyň başlangyç tilsimine we oýna garaýşyna çenli her küştçini teoretik hem psihologik taýdan gowy taýýarladylar. Ýaryşyň kyn pursatynda görnükli garşydaşlary bilen aýgytly duşuşyklardan öň ýaş oýunçylaryň ynamyny ýokarlandyrmak üçin ussat psiholog işe çekildi.

Hindistanyň topary erkekleriň arasynda ýaryşda degişlilikde 2-nji we 3-nji orny eýelän ABŞ-nyň we Olimpiadanyň öňki çempionlary Özbegistanyň toparlaryny ýeňip, çempion boldy. Zenanlaryň arasynda hem olar Gazagystanyň (2-nji orun) we ABŞ-nyň (3-nji orun) wekillerinden öňe geçip, hormat münberiniň ýokarky basgançagyna çykdylar.

Indiki, 46-njy Bütindünýä küşt olimpiadasy 2026-njy ýylda Özbegistanda geçiriler. Budapeştde ýeňijilere we baýrakly orunlary eýelänlere sylag gowşurylyş dabarasynda FIDE-niň başlygy Arkadiý Dworkowiç 1-nji tagtada Olimpiadada kümüş medal gazanan özbek toparynyň lideri Nodirbek Abdusattorowa ýaryşyň baýdagyny we alawyny gowşurdy.