Habarlar
Türkmenistanyň türgenleri Daşkentde tamamlanan ýaşlar dünýä kubogynda 7 altyn we 5 bürünç medal gazandylar diýip, "Türkmenistan: Altyn Asyr" neşiri habar berýär.
Bäsleşikler Bütindünýä Kikboksing Guramasynyň (WAKO) howandarlygynda geçirilip, 40-dan gowrak ýurtdan 2000-den gowrak türgeni jemledi. Turnir ringde we tatamida kikboksingiň dürli stillerini, şol sanda "full-contact", "low-kick", "kick-light" we K-1-i öz içine alýan ýedi ugurda ýaryşlary öz içine aldy.
Türkmen toparynyň düzüminde altyn medallara mynasyp bolanlar: Akmyrat Akmyradow "full-contact" bölüminde, Kirill Woýewodin "low-kick" bölüminde, Muhammetali Orazmuhammedow "kick-light" bölüminde, şeýle hem Rasul Rustamow, Salamathan Baltaýew, Nurmuhammet Joraýew we Serdar Bekenow K-1 bölüminde.
Bürünç medallary gazananlar: Raşit Geldimammedow "low-kick" bölüminde, Hangeldi Atabaýew "kick-light" bölüminde, şeýle hem Guwanç Mahmudow, Guwanç Babaýew we Ihlas Baýew K-1 bölüminde.
2-nji oktýabrda "Altyn Asyr" futbol kluby 2024/25 möwsüminiň AFK Çempionlar Ligasy-2-niň ikinji tapgyrynda Bahreýniň "Al-Hidd" toparyna garşy meýdança çykar. Oýun "Aşgabat" stadionynda geçirilip, sagat 19:00-da başlar. Janköýerler oýna mugt gatnaşyp bilerler.
Toparyň baş tälimçisi Ýazguly Hojageldiýew we hüjümçi Murat Annaýew metbugat ýygnagyny geçirip, garaşylýan oýun barada öz garaýyşlaryny we meýilnamalaryny paýlaşdylar.
Baş tälimçi Ýazguly Hojageldiýew toparyň ýagdaýy we oýuna taýýarlygy barada gürrüň berdi. Ol, goragçy Serdar Annaorazowdan başga ähli oýunçylaryň gowy ýagdaýda we oýna taýýar bolandygyny belledi.
Hojageldyýew, Yrak klubunyň "Air Force" toparyna garşy ilkinji tapgyrda ýeňlişe sezewar bolandan soň, toparyň gorag hereketlerine zerur düzedişleriň girizilendigini nygtady. Aşgabat toparynyň baş tälimçisi, bu üýtgeşmeleriň öňki oýunda goýberilen ýalňyşlyklardan gaça durmaga kömek etjekdigine ynam bildirdi.
"Biz bu oýny uzak wagtlap garaşdyk, ähli oglanlar özlerini gowy duýýarlar, mynasyp oýun görkezeris diýip umyt edýärin" diýip, Hojageldyýew aýtdy. Şeýle hem, toparyň garşydaşynyň güýçli we gowşak taraplaryny içgin öwrenendigini we bu maglumatlary öz peýdasyna ulanmaga taýýar bolandygyny belledi. "Olary öwrenmäge ýeterlik wagt boldy, biz olaryň "Al-Taawoun" toparyna garşy ilkinji tapgyrda oýnan oýnuny gördük." diýip, tälimçi goşdy.
Hüjümçi Murat Annaýew garaşylýan oýun we toparyň atmosferasy barada öz pikirlerini paýlaşdy. "Oýundan öň toparyň atmosferasy gowy. Hemmeler ýüzde ýüz taýýar. 3 utuk gazanmak üçin elimizden gelenini ederis" diýip, Annaýew aýtdy. Şeýle hem, toparyň esasy maksadynyň her oýunda ýeňiş gazanmakdygyny we janköýerlere goldawy üçin minnetdarlyk bildirdi.
"Ýeke özüň hiç zady gazanyp bilmersiň, biz ähli zady bilelikde edýäris we ähli netijeleri bilelikde gazanýarys. Meni goldaýan ähli watandaşlarymyza aýratyn minnetdarlyk bildirmek isleýärin, sizi begendirmäge we oýunda ýeňiş gazanmaga synanyşarys" diýip hüjümçi nygtady.
Annaýew, "Altyn Asyr" toparynyň öň üstünlikli çykyş eden AFK Kubogyndan has ýokary derejeli täze AFK Çempionlar Ligasy-2 bäsleşiginiň derejesi barada hem pikirini aýtdy. "Bizde uly jogapkärçilik bar, bu bäsleşigiň AFK Kubogyndan has ýokary derejeli bäsleşikdigine düşünýäris, bu ýerde köp gowy toparlar bar. Biziň maksadymyz diňe öňe gitmek, üstünlik gazanjakdygymyza umyt edýäris" diýip, ol aýtdy.
30-njy sentýabrda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde alnyp barylýan işler, Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi bilen baglanyşykly meselelere garaldy.
Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi S.Soltanmyradowa söz berildi. Häkim welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.
Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda ösdürilip ýetişdirilen pagta hasylyny gysga wagtda, ýitgisiz ýygnap almak, pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek boýunça zerur işler alnyp barylýar. Ýygym möwsüminde oba hojalyk tehnikalary, kabul ediş harmanhanalary, pagta arassalaýjy kärhanalar doly güýjünde işledilýär. Welaýatda bugdaý ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek boýunça degişli işler dowam edýär. Bu işlerde oba hojalyk tehnikalaryndan we gurallardan netijeli peýdalanylýar. Ekiş geçirilen meýdanlarda gögeriş suwy tutulýar. Sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki azyklyk ekinlere ideg etmek, ýetişdirilen hasyly ýygnap almak işleri utgaşykly alnyp barylýar. Şeýle hem häkim welaýatdaky medeni-durmuş maksatly desgalaryň ýyladyş ulgamlaryny gyş paslyna taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler, Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalarda gurluşyk işleriniň depginleri barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, daýhan yhlasy bilen ýetişdirilen pagta hasylynyň ýitgisiz ýygnalyp alynmagynyň, bugdaý ekişiniň agrotehniki möhletlerde, ýokary hilli geçirilmeginiň zerur talap bolup durýandygyny belledi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi. Döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasynda bellenen wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň möhümdigine ünsi çekip, bu ugurdaky işleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Soňra Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.
Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda sebitde pagta ýygymyny guramaçylykly geçirmek, ýygym möwsümine gatnaşýan ähli düzümleriň sazlaşykly işini üpjün etmek, ýygnalan pagta hasylyny bökdençsiz kabul etmek we talabalaýyk ýerleşdirmek boýunça zerur çäreler görülýär. Bugdaý ekişini ýokary hilli, agrotehniki möhletlerde geçirmek boýunça degişli işler dowam edýär. Şunda kuwwatly oba hojalyk tehnikalarynyň doly güýjünde, netijeli işledilmegine aýratyn üns berilýär. Bugdaý ekilen meýdanlarda gögeriş suwy tutulýar. Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda gök-bakja we beýleki azyklyk ekinleriň öndürilýän möçberini artdyrmak, bu önümler bilen ilatymyzy bolelin üpjün etmek babatda berýän tabşyryklaryny ýerine ýetirmek maksady bilen, welaýatyň güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki ekinler ekilen meýdanlarynda ideg etmek, ýetişdirilen hasyly ýygnap almak işleri alnyp barylýar. Şeýle hem häkim welaýatdaky edara-kärhanalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň, bilim edaralarynyň, beýleki medeni-durmuş maksatly desgalaryň ýyladyş ulgamlaryny gyş möwsümine taýýarlamak boýunça ýerine ýetirilýän işler, ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleri barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda oba hojalygynda ýaýbaňlandyrylan möwsümleýin işlere ünsi çekdi hem-de bugdaý ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek, pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalara laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi D.Babaýewiň möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy baradaky hasabaty bilen dowam etdi.
Hasabatda bellenilişi ýaly, welaýatda pagta ýygymy guramaçylykly dowam edip, ýygymyň depginini güýçlendirmek, kombaýnlary we beýleki tehnikalary doly güýjünde, netijeli işletmek, ýygnalan hasyly kabul ediş harmanhanalarynda bökdençsiz kabul etmek üçin zerur çäreler görülýär. Welaýatda bugdaý ekişini ýokary hilli geçirmek, ekiş geçirilen meýdanlarda kadaly gögeriş almak boýunça degişli işler alnyp barylýar. Sebitiň güýzlük gök ekinler ekilen meýdanlarynda ideg etmek, ösdürilip ýetişdirilen ekinleriň hasylyny ýygnap almak işleri utgaşykly alnyp barylýar. Şaly oragyny guramaçylykly geçirmek maksady bilen, degişli taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Mundan başga-da, häkim welaýatda medeni-durmuş maksatly binalaryň, edara-kärhanalaryň ýyladyş ulgamlaryny gyş möwsümine taýýarlamak boýunça ýerine ýetirilýän işler, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, bugdaý ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek, ýetişdirilen pagta hasylyny gysga wagtda we ýitgisiz ýygnap almak üçin ähli zerur çäreleri görmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamak barada tabşyryklar berildi.
Soňra Lebap welaýatynyň häkimi M.Annanepesow welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.
Hasabatda bellenilişi ýaly, sebitde ýetişdirilen pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak hem-de döwlet harmanyna tabşyrmak boýunça işler guramaçylykly alnyp barylýar. Ýygym möwsüminde ulanylýan oba hojalyk tehnikalarynyň, kabul ediş harmanhanalarynyň, pagta arassalaýjy kärhanalaryň bökdençsiz işledilmegi üçin zerur çäreler görülýär. Welaýatda geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekişini bellenen agrotehniki möhletlerde geçirmek, ekişde ulanylýan oba hojalyk tehnikalarynyň doly güýjünde işledilmegi boýunça degişli işler alnyp barylýar. Ekiş geçirilen ýerlerde gögeriş suwy tutulýar. Ýurdumyzda azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak barada öňde goýlan wezipelerden ugur alnyp, welaýatyň güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki oba hojalyk ekinleri ekilen meýdanlarynda ideg etmek, ýetişdirilen ekinleriň hasylyny ýygnap almak işleri dowam edýär. Ýetişdirilen şaly hasylyny ýygnap almaga taýýarlyk görülýär. Şeýle hem häkim welaýatyň çägindäki medeni-durmuş maksatly desgalaryň ýyladyş ulgamlaryny gyş möwsümine taýýarlamak boýunça ýerine ýetirilýän işler, «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyna» laýyklykda, şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň möhüm ähmiýetine ünsi çekdi we bugdaý ekişiniň agrotehniki möhletlerde geçirilmegini, ýetişdirilen pagta hasylynyň ýitgisiz, gysga wagtda ýygnalyp alynmagyny ileri tutulýan wezipeleriň hatarynda kesgitledi hem-de bu ugurdaky işleriň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmegini häkime tabşyrdy. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.
Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.
Bellenilişi ýaly, sebitde ýetişdirilen pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak, pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek, oba hojalyk tehnikalaryny netijeli işletmek, ýygnalan hasyly kabul ediş harmanhanalarynda, pagta arassalaýjy kärhanalarda bökdençsiz kabul etmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Bugdaý ekişini ýokary hilli we bellenen möhletlerde geçirmek, gögeriş suwuny tutmak, kadaly gögeriş almak üçin zerur çäreler görülýär. Welaýatda ekilen güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki oba hojalyk ekinlerine ideg etmek, ýetişdirilen hasyly ýygnap almak işleri alnyp barylýar. Gant şugundyry ekilen meýdanlarda hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak işleri ýerine ýetirilýär. Şeýle hem häkim welaýatda medeni-durmuş maksatly binalaryň ýyladyş ulgamlaryny gyş möwsümine taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehniki möhletlerde we ýokary guramaçylykly geçirilmeginiň möhüm ähmiýetini belledi hem-de bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň talabalaýyk ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.
Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda welaýatlaryň ekerançylyk meýdanlarynda ýetişdirilen pagta hasylyny ýygnap almak, möwsümde ulanylýan oba hojalyk tehnikalaryny öndürijilikli işletmek, ýygnalan hasyly pagta arassalaýjy kärhanalarda bökdençsiz kabul etmek boýunça degişli işler dowam edýär. Ýurdumyzda bugdaý ekişini talabalaýyk geçirmek maksady bilen, ekişde ulanylýan oba hojalyk tehnikalaryny we gurallary doly güýjünde işletmek, gallaçy daýhanlary ýokary hilli bugdaý tohumlary bilen üpjün etmek boýunça zerur çäreler görülýär. Ekiş geçirilen meýdanlarda gögeriş suwy tutulýar. Hormatly Prezidentimiziň Diýarymyzda azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak baradaky tabşyryklaryndan ugur alnyp, welaýatlarda güýzlük ekilen azyklyk oba hojalyk ekinlerine ideg etmek, ýetişdirilen hasyly ýygnap almak boýunça işler ýerine ýetirilýär. Daşoguz, Lebap welaýatlarynda şaly oragyna başlamak boýunça taýýarlyk işleri, Mary welaýatynyň gant şugundyry ekilen meýdanlarynda bolsa ideg işleri alnyp barylýar.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda we ýokary hilli geçirilmeginiň möhümdigini belledi hem-de bu ugurda alnyp barylýan işleri gözegçilikde saklamagy wise-premýere tabşyrdy.
Soňra döwlet Baştutanymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, ýetişdirilen pagta hasylynyň ýitgisiz ýygnalyp alynmagynyň, bugdaý ekişiniň agrotehniki möhletlerde geçirilmeginiň möhüm ähmiýetine ünsi çekip, bu ugurdaky işleriň guramaçylyk derejesini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. Şeýle-de hormatly Prezidentimiz welaýatlarda güýzlük ekinlere agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg etmek, ýetişdirilen hasyly ýygnap almak boýunça zerur işleri geçirmek babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmekde üstünlikleri arzuw etdi.
"Altyn Asyr" futbol kluby Aziýa futbol konfederasiýasynyň (AFK-2) Çempionlar ligasynyň 2-nji tapgyrynda Bahreýniň "Al-Haldiýa" topary bilen geçiriljek duşuşygyna janköýerler üçin mugt giriş boljakdygyny yglan etdi. Duşuşyk 2-nji oktýabrda sagat 19:00-da "Aşgabat" stadionynda geçiriler.
Belläp geçsek, birinji tapgyrda "Altyn Asyr" myhmançylykda Yragyň "Eýr Fors" klubundan 1:2 hasabynda ýeňlişe sezewar boldy, "Al-Haldiýa" bolsa öz meýdançasynda Saud Arabystanynyň "Al-Taawun" toparyna 2:3 hasabynda ýeňildi.
"Al-Haldiýanyň" wekilýeti 29-njy sentýabrda Aşgabada geldi we eýýäm geljek duşuşygyň geçiriljek meýdançasynda türgenleşik geçirdi. Şu gün, 1-nji oktýabrda, iki toparyň hem tälimçileri we oýunçylary bilen metbugat konferensiýasy, şeýle-de oýuna taýýarlyk boýunça guramaçylyk maslahat geçiriler.
Öý eýeleriniň gök köýnekçede, myhmanlaryň bolsa sary eşikde meýdança çykjakdygy mälim boldy.
ürkmenistanyň 20 ýaşa çenli ýaşlar milli futbol ýygyndysy Aziýa kubogy-2025-iň saýlama tapgyrynyň ikinji tapgyrynda Gyrgyzystanyň toparyna 0:1 hasabynda utuldy.
Bişkekde geçirilen oýun, 62-nji minutda Beknaz Almazbekowyň penaltiden uran ýeke-täk goly bilen eýeleriniň ýeňşi bilen tamamlandy. Emma Türkmenistanyň milli ýygyndysynyň baş tälimçisi Döwletmyrat Annaýew oýundan soňky interwýusynda eminleriň penaltini bellemek kararyny ýalňyş we duşuşygyň netijesine täsir eden esasy faktor diýip atlandyrdy.
Sosial ulgamlarda janköýerler hem bellenen penaltiniň dogrulygyna şübhe bildirdiler we Türkmenistanyň milli ýygyndysynyň oýnuň dowamynda mynasyp göründigini bellediler. Türkmen toparynyň derwezeçisi Seýran Aşyrowyň ynamly oýny aýratyn bellenildi, ol urgyny gaýtarmaga ýakyn boldy.
Oýundan soň "Gyrgyz Sport TV" telekanalyna beren interwýusynda Döwletmyrat Annaýew ýagdaýy sakynlyk bilen düşündirdi: "Emin şeýle karar berdi. Men bu karary ýalňyş hasaplaýaryn, ýöne bu esasy faktor boldy. Oýun deňdi, iki toparyň hem pursatlary bardy, ýöne kesgitleýji faktor bizden garaşly däldi." Tälimçi, şeýle hem, Gyrgyzystanyň milli ýygyndysynyň oýnunyň umuman Türkmenistanyň toparynyň garaşýanlaryna laýyk gelendigini belledi.
Türkmenistanyň milli ýygyndysynyň indiki oýny 29-njy sentýabrda Mýanma toparyna garşy geçiriler. Emma bu oýun eýýäm uly ýaryş ähmiýetine eýe bolmaz, sebäbi iki topar hem ilkinji iki tapgyrda utulyp, Aziýa kubogy-2025-iň final bölegine çykmak mümkinçiligini ýitirdiler.
Sport zalyň ümsümliginde boksyň ellikleriniň gürsüldisi eşidilýär. Bu ýerde, türkmen taý boksyň mukaddes ýerinde, meşhur Orazmuhammet Bäşimow täze söweşijileriň neslini ýetişdirýär, olara diňe bir tehnikany däl, eýsem, ony dünýä çempiony derejesine getiren ýeňiji ruhuny hem berýär.
Orazmuhammet Bäşimow – türkmen sportynyň janly rowaýaty. Türkmenistanyň at gazanan sport ussady, 2001-nji ýylyň dünýä çempiony we 2003-nji ýylyň dünýä kubogynyň çempiony, ol ýaş boksçydan Türkmenistanyň Taý Boks Federasiýasynyň başlygyna çenli ýol geçdi. Onuň taryhy – yhlasly zähmetiň, sporta ygrarlylygyň we iň ýokary üstünliklere ymtylmagyň taryhy.
Çempionyň Ýoly
Bäşimow sport ýoluna 1986-njy ýylda agalaryndan soň boks bölümine gelen on üç ýaşly ýetginjek hökmünde başlady. Onuň zehini we tutanýerliligi çalt netije berdi: ol 1990-1991-nji ýyllarda milli we umumy soýuz boks çempionatlarynyň çempiony, 1991-nji ýylda CS "Dinamo" çempiony boldy. Halkara ykrar edilmegi 1995-nji ýylda Türkiýede geçirilen "A" synpy Halkara çempionatynda ikinji orny eýelände we 60 kg agram kategoriýasynda dünýäniň iň güýçli boksçylarynyň onlugyna girende geldi.
1999-njy ýylda Bäşimow kikkboksingde synanyşmak kararyna geldi we bu karar oňa dünýä şöhratyny getirdi. 2001-nji ýylda ol dünýä çempiony boldy we 2003-nji ýylda dünýä kubogynyň çempiony adyny aldy. Onuň üstünlik sanawy täsir galdyryjy: Irlandiýada, Awstriýada, Italiýada we ABŞ-da geçirilen dünýä çempionatlarynyň dört gezek kümüş medalçysy, Gresiýada (iki gezek) we Fransiýada geçirilen dünýä çempionatlarynyň üç gezek bürünç medalçysy.
Tälimçi we Mentory
Häzirki wagtda Orazmuhammet Bäşimow diňe bir Türkmenistanyň Taý Boks Federasiýasynyň başlygy däl, eýsem, ýaş türgenler bilen gündelik işleýän işjeň tälimçi. Ol Aşgabadyň "Söweş ellikleri" klubyna ýolbaşçylyk edýär we täze çempionlaryň neslini ýetişdirýär.
Onuň sporta ygrarlylygy miwe berýär. Türkmenistanyň ýapyk binalarda we söweş sungatlary boýunça V Aziýa oýunlarynda Bäşimowyň şägirtleri 11 medal gazandylar: 2 altyn, 1 kümüş we 8 bürünç. Türkmen türgenleri toparlaýyn hasapda üçünji orny eýelediler – ýaş topar üçin täsir galdyryjy netije. "Dogrusyny aýtsam, Aziýa oýunlaryna taýýarlyk döwründe men öýde asla ýatmadym. Men diňe oglanlar bilen boldum" diýip, Bäşimow aýdýar.
Ýaş Nesli Ruhlandyrmak
Bäşimowyň ýaş türgenlere täsiri çäksizdir. Türgenler Orazmuhammet Bäşimowyň ýolbaşçylygyndaky tälimler we taý boks barada höwes bilen gürleşýärler.
"Meniň bu ýerde ähli zat gaty gowy, men türgenleşiklere uly höwes bilen gelýärin" diýip, uly dogan Yslam Şamuhammedow paýlaşýar. "Men birnäçe aý bäri türgenleşýärin we ýakyn wagtda halkara ýaryşlaryna gatnaşyp, tälimçim ýaly altyn medal gazanyp, Türkmenistany bütin dünýäde meşhur etmegi umyt edýärin."
Yslamyň sözleri Bäşimowyň şägirtlerine berýän höwesini we ýokary maksatlara ymtylmagyny görkezýär. Ol olara diňe bir söweş tehnikasyny öwretmän, eýsem, öz göreldesine eýerip, uly ýeňişler hakda arzuw etmäge ruhlandyrýar.
Çempionyň Filosofiýasy
Bäşimow türkmen halkynyň zehinine we olaryň söweş sungatlaryna tebigy ukybyna ynanýar. "Türkmen halky zehinli, türkmen oglanlary zehinli" diýip, ol aýdýar. "Men pikir edýärin, türkmen halkynyň ganynda bu – öz "men" -ini goramak. Bu sportda uly artykmaçlyk, gaty uly artykmaçlyk."
Emma zehin diňe bir esasdyr. Bäşimowyň pikiriçe, esasy zat – yhlasly zähmet. "Oglanlara näme diýmeli – türgenleşsinler, işlesinler. Olar ýaş wagty köp işlemeli. Çagalar göni manyda işlemeli, telefonlarda oýnamaly däl" diýip, ol maslahat berýär.
Onuň öz tejribesi bu sözleriň iň gowy subutnamasydyr. "Men özüm türgenleşenimde, men 1000, 1500, 2000 gezek urýardym. Men şol bir urgyny gaýtalap urýardym" diýip, Bäşimow ýatlaýar.
Geljege Ser Salmak
Häzirki wagtda Orazmuhammet Bäşimowyň ýolbaşçylygynda Türkmenistanda taý boks bilen 200 töweregi türgen meşgullanýar. 2014-nji ýylyň dekabrynda döredilen gurama işjeň ösýär. Taý boks sport klublary ýurduň her welaýatynda hereket edýär.
Bäşimow geljege höwes bilen seredýär we taý boksyny 2028-nji ýylyň Olimpiýa oýunlarynyň maksatnamasyna goşmak pikirini goldaýar. "Men gaty begenjek. Biziň sport görnüşimiz üçin bu geljekde uly mümkinçilikler" diýip, ol aýdýar.
Orazmuhammet Bäşimow öz işini dowam etdirýär we öz tejribesini we bilimini ýaş nesle geçirýär. Onuň ogly, Türkmenistanyň Döwlet Bedenterbiýe we Sport Institutynyň ikinji ýyl talyby Ibragim Bäşimow, eýýäm kakasynyň ýolundan ýöreýär we taý boks boýunça Türkmenistanyň dört gezek çempiony boldy.
Köp ýaş türgenler üçin Orazmuhammet Bäşimow diňe bir tälimçi bolman, eýsem, ikinji ata boldy. Onuň sporta ygrarlylygy, yhlasly zähmeti we ýokary üstünlikleri, öz ýurduny halkara arenasynda meşhur etmegi arzuw edýän ýüzlerçe ýaş türkmen türgeni üçin ylham çeşmesi bolup hyzmat edýär.
Eziz watandaşlar!
Hormatly adamlar!
Sizi gözel Diýarymyzda giňden we dabaraly bellenilýän milli baýram — Türkmenistanyň Garaşsyzlyk güni bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe biziň gazanýan ähli üstünliklerimiz, ýeňişlerimiz, berkararlygymyz hem-de bagtyýarlygymyz öz gözbaşyny milli buýsanjymyz bolan Garaşsyzlygymyzdan alyp gaýdýar. Şoňa görä-de, «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Garaşsyzlygymyzyň 33 ýyllygyna bagyşlanan ajaýyp baýramçylyk çäreleriniň, göwün galkyndyryjy wakalaryň eziz Watanymyza bolan söýgimizi, agzybirligimizi hem-de jebisligimizi has-da berkitjekdigine berk ynanýaryn.
33 ýyl mundan ozal Garaşsyz döwlet hökmünde dünýäde ykrar edilen Türkmenistanyň taryhyna bu gün şöhratly we ýeňişli sahypalar ýazylýar. Biziň her birimiziň durmuşymyzy düýpgöter özgerdýän maksatlarymyz hasyl bolýar, ýurdumyzy dünýäniň iň öňdebaryjy döwletleriniň hataryna çykarmakda täze belent sepgitlere ýetilýär. Her bir güni, her aýy, ýyly örän möhüm syýasy, ykdysady, medeni hem-de jemgyýetçilik wakalaryndan doly täze taryhy döwürde ata-babalarymyzyň jemgyýetimizi birleşdirýän milli döwleti döretmek baradaky arzuwlaryny goldanyp, demokratik, hukuk we dünýewi döwletimiziň binýatlaryny berkidýäris. Türkmenistany dünýäniň durnukly ösýän döwletleriniň birine öwürmek boýunça tapgyrlaýyn işleri amala aşyrýarys.
Merdana halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşynyň derejesini we hilini ýokarlandyrmak, bäsdeşlige ukyply milli ykdysadyýeti döretmek boýunça oýlanyşykly, onýyllyklaryň dowamynda ýurdumyzy hemmetaraplaýyn ösdürmegi göz öňünde tutýan maksatnamalarymyzy üstünlikli durmuşa geçirýäris. Aşgabat, Arkadag şäherlerini, welaýatlarymyzy durmuş-ykdysady taýdan toplumlaýyn ösdürýäris. Diwersifikasiýalaşdyrmak we döwrebaplaşdyrmak arkaly ykdysadyýetimizi innowasion esasda ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri döredýäris. Milli maksatnamalara laýyklykda alnyp barylýan giň gerimli gurluşyklar, dünýäniň iň kämil tehnikalary bilen enjamlaşdyrylan kärhanalarda öndürilýän ýokary hilli önümler, mähriban halkymyzyň durmuş üpjünçiliginiň, ýaşaýyş derejesiniň barha ýokarlanýandygyny tassyklaýan üstünliklerimiz ählimizi örän buýsandyryp, ylham-joşgun berýär, döredijilikli zähmete ruhlandyrýar.
Ýurdumyzy özgertmekde gazanan üstünliklerimizi, iň ýokary gymmatlygymyz bolan adamyň berkarar durmuşyny üpjün etmekde ýeten belent sepgitlerimizi bu gün bütin dünýä ykrar edýär. Biz Garaşsyzlygymyzyň 33 ýyllygyna gabatlap, döwrebap durmuş-medeni maksatly binalary açyp ulanmaga tabşyrdyk. Öz maýa goýum serişdelerimiziň hasabyna amala aşyrylýan uly möçberli taslamanyň — Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň esasy tapgyry bolan Arkadagyň ak ýoly bilen Serhetabat — Hyrat gaz geçirijisiniň gurluşygyna badalga berdik. Şeýle hem ulag-kommunikasiýa, logistika desgalaryny açmak we düýbüni tutmak dabaralaryny ýokary derejede geçirdik. Munuň özi biziň milletimiziň ägirt uly ruhy galkynyşynyň, döwletimiziň gurplulygynyň aýdyň nyşanydyr.
Eziz watandaşlar!
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ygtybarly, jogapkärli we ynamdar hyzmatdaş hökmünde Garaşsyz döwletimiziň halkara abraýy barha ýokarlanýar. Biziň dünýäde parahatçylygyň, ählumumy howpsuzlygyň, durnuklylygyň hemmetaraplaýyn pugtalandyrylmagyna gönükdirilen umumadamzat bähbitli başlangyçlarymyz halkara giňişlikde yzygiderli goldaw tapýar. Biz özara bähbitli gatnaşyklarymyzy giňeldip, eziz Watanymyzyň dünýä döwletleri hem-de halkara guramalar bilen syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlar boýunça dostlukly, açyk we köpugurly hyzmatdaşlygyny hemmetaraplaýyn ösdürýäris. Bu ugurda abraýly halkara guramalar, aýratyn-da, Birleşen Milletler Guramasy bilen netijeli gatnaşyklary has-da işjeňleşdirýäris.
Hormatly adamlar!
Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 33 ýyllygynyň öňüsyrasynda ýokary derejede geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde gülläp ösýän Watanymyz, Garaşsyzlygymyz we Bitaraplygymyz, agzybirligimiz hem-de jebisligimiz barada öňe sürlen gymmatly taglymatlar ählimizi nurana geljegimiziň bähbidine belent maksatlara ruhlandyrýar. Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň dünýädäki abraýyny has-da ýokarlandyrmak, abadan we bagtyýar durmuşymyz üçin alyp barýan tutumly işlerimizi güýçli depginler bilen dowam etdireris. Watany söýmegiň berk binýatly däplerine, parahatçylyk, dostluk ýörelgelerimize, demokratik, hukuk we dünýewi döwleti gurmakdaky milli tejribämize daýanyp, ähli tagallalarymyzy dünýädäki ornumyzy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga hem-de güýçlendirmäge gönükdireris.
Eziz watandaşlar!
Sizi Türkmenistanyň milli baýramy — mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 33 ýyllygy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Siziň ähliňize berk jan saglyk, egsilmez bagtyýarlyk hem-de maşgala abadançylygyny arzuw edýärin. Goý, rowaçlyklaryň belentliklerine tarap ynamly öňe barýan Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyz mundan beýläk-de gülläp össün, onuň dünýädäki şan-şöhraty has-da belende galsyn!
Türkmenistanyň Prezidenti
Serdar BERDIMUHAMEDOW.
Türkmenistan Garaşsyzlygynyň 33 ýyllygyny belleýär. Aşgabatda, Döwlet münberiniň toplumynyň öňündäki meýdançada dabaraly ýöriş geçirildi.
TDH-nyň habar berşi ýaly, ir bilen Prezident Serdar Berdimuhamedow Garaşsyzlyk binasyna gül goýmak dabarasyna gatnaşdy. Bu dabara Hökümet agzalary, Mejlisiň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylary, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimleri, Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalaryň ýolbaşçylary we daşary ýurtly myhmanlar gatnaşdylar.
Soňra Döwlet münberiniň toplumynyň öňündäki meýdançada dabaraly ýöriş geçirildi . Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 33 ýyllygy mynasybetli guralan bu baýramçylyk ýörişi göni ýaýlymda görkezildi.
Türkmenistanyň bäş gezek çempiony Ýuriý Rogusskiý ýene-de ýurduň birinji raketka adyny yzyna aldy, Türkmenistanyň kubogynda erkekleriň ýekelik bäsleşiginde täsirli ýeňiş gazandy. 2 sagat 40 minut dowam eden gyzykly finalda Rogusskiý häzirki çempion Meýlis Orazmuhammedowy 1:6, 6:3, 7:6 (8:6) hasaby bilen ýeňdi. Bu barada «Türkmenistan: Altyn asyr» neşiri habar berýär.
Türkmenistanyň garaşsyzlygynyň 33 ýyllygyna bagyşlanan ýaryş, köpugurly «Aşgabat» stadionynyň kortlarynda 113 türgeni ýygnady. Bäsleşiklere Aşgabatdan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlaryndan 59 oglan we 54 gyz gatnaşyp, ýekelik, jübüt we garyşyk bäsleşiklerde baýraklar ugrunda bäsleşdiler.
Rogusskiniň finala barýan ýoly synaglardan doludy. Çärýek finalda ol Allaýar Daýanjowa garşy ikinji setde dört matchboly yzyna gaýtaryp, ýeňiş gazandy. Ýarym finalda Gurbanberdi Gurbanberdiýew bilen 2,5 sagat dowam eden oýun Rogusskiniň 6:2, 3:6, 7:5 hasaby bilen ýeňşi bilen tamamlandy.
Final duşuşygy ýaryşyň iň ýokary nokady boldy. Öňki oýunlardan soňky ýadawlyga garamazdan, Rogusskiý ilkinji seti ýitirenden soň oýnuň ugruny üýtgedip bildi. Üçünji setiň tie-breakinde Ýuriý üç matchboly yzyna gaýtaryp, duşuşygy täsirli ace bilen tamamlady.
Zenanlaryň ýaryşynda 17 ýaşly Aýşa Bikbulatowa garaşylmadyk ýeňiş gazandy. Finalda ol Röjan Karadjaýewany 7:5, 7:5 hasaby bilen ýeňdi.
Ýuriý Rogusskiý üstünliklerini 15 ýaşly Sabina Rahmanowa bilen jübütde garyşyk bäsleşikde ýeňiş gazanyp, Didar Wepamyradow/Maraal Ahmedowa jübüdini ýeňdi. Erkekleriň jübüt bäsleşiginde Hajymyrat Çaryýew we Meýlis Orazmuhammedow ýeňiş gazandylar.
Türkmen türgeni Şahzadbek Matýakubow Ispaniýada geçirilen agyr atletika boýunça ýaşlaryň dünýä çempionatynda 102 kg agram derejesinde itekleýişde täze dünýä rekordyny goýdy. Bu barada Halkara agyr atletika federasiýasynyň (IWF) metbugat gullugy habar berýär.
20 ýaşly ştangist 216 kg agyrlygy göterip, Braziliýaly wekiliň dünýä çempionatynda goýlan öňki rekordyny 1 kg geçdi.
Iki görnüşli ýaryşda (175+216) Matýakubow 391 kg netije gazanyp, ýaşlaryň dünýä çempionatynyň altyn medalyny aldy.
Ikinji orny Braziliýaly türgen Mateus Pessanha 383 kg (168+215) netije bilen eýeledi, üçünji orny bolsa Müsürli Mahmud Hosni 369 kg (169+200) netije bilen eýeledi.
Bu çempionatda öňürti türkmen türgeni Anamjan Rustamowa 81 kg agram derejesinde silterleýişde bürünç medal gazandy.
Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowy ýurduň Garaşsyzlygynyň 33 ýyllygy mynasybetli Halk Maslahatynyň adyndan gutlady.
"Türkmenistan" gazetinde çap edilen gutlagynda Halk Maslahatynyň Başlygy şeýle belleýär:
"Çuňňur hormatlanylýan Türkmenistanyň Prezidenti!
Sizi «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda uly zähmet üstünlikleri bilen garşylanýan Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 33 ýyllygy mynasybetli Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň adyndan tüýs ýürekden gutlaýaryn. Siziň janyňyzyň sag, ömrüňiziň uzak bolmagyny, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň içeri we daşary syýasatyny ösdürmekde alyp barýan döwletli işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin.
Hormatly Prezidentimiz!
Siziň parasatly baştutanlygyňyzda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bagtyýarlykda ýaşaýan halkymyz mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 33 ýyllyk baýramyny dabaraly çärelere besläp, uludan toýlaýar, ajaýyp üstünlikler hem-de möhüm ähmiýetli wakalar bilen şöhratlandyrýar.
Garaşsyzlyk ata-babalarymyzyň özbaşdak döwlet bolmak baradaky arzuwlarynyň amala aşmagyna, köpasyrlyk milli we ruhy gymmatlyklarymyzy dikeltmäge mümkinçilik berdi. Pederlerimiziň ýürek arzuwy bolan mukaddes Garaşsyzlygymyzyň miwelerini görmek ähli halkymyz üçin bagtyýarlykdan nyşandyr. Taryh üçin gysga döwürde ösüşiň belent sepgitlerine ýeten Türkmenistanda beýik akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň berkarar döwlet gurmak barada eden arzuwlary hasyl boldy. Ýurdumyzda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeler, toplumlaýyn işler garaşsyz ösüşimiziň taryhy sene ýazgysyna aýratyn many-mazmun, öwüşgin berýär.
Belent mertebeli Prezidentimiz!
Siziň baştutanlygyňyzda täze taryhy döwürde geljekki ösüşlerimiziň kepili bolan döwlet maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirilýär. «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyny», beýleki milli we döwlet maksatnamalaryny amala aşyrmakda halkymyz el-ele berip, hormatly Prezidentimiz, Siziň daşyňyza jebisleşip, belent maksatlary nazarlap, ynamly öňe barýar.
Garaşsyz ýurdumyzda ylym-bilim, oba hojalyk, ulag-aragatnaşyk, medeniýet, saglygy goraýyş we beýleki ulgamlarda alnyp barylýan sazlaşykly işleriň, gazanylýan ösüşleriň şaýady bolýarys. Günsaýyn gözelleşip, ak mermere beslenýän Aşgabadyň, sebitde ilkinji «akylly» şäher bolan Arkadag şäheriniň, beýleki şäherlerdir obalaryň nurana keşbi Garaşsyzlyk bilen galkynan halkymyzyň bir supranyň başynda jem bolup, bir döwlete gulluk edende beýik işleri amala aşyrmaga ukyplydygyna şaýatlyk edýär. Döwrebap binadyr desgalar, ýoldur köprüler ýurdumyzyň şöhratly gadamlarynyň bedew badyny alamatlandyrýar.
Sarpasy belent Prezidentimiz!
Siziň baştutanlygyňyzda hemişelik Bitarap Watanymyz sebitde we dünýäde ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmäge goşant goşýan döwlet hökmünde uly abraýa eýe bolýar. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 79-njy sessiýasynda Türkmenistanyň ileri tutýan garaýyşlarynyň beýan edilmegi, türkmen-owgan serhedinde Arkadagyň ak ýoly bilen Serhetabat — Hyrat gaz geçirijisiniň, elektrik, ulag-aragatnaşyk ulgamlarynyň gurluşygyna badalga berilmegi, Siziň Astana şäherinde geçirilen «Merkezi Aziýa — Germaniýa» sammitindäki öňe süren teklipleriňiz ählumumy howpsuzlygyň, özara bähbitli, deňhukukly hyzmatdaşlygyň berkidilmegine gönükdirilen netijeli başlangyçlaryňyzyň dünýä jemgyýetçiliginde giň goldawa eýe bolýandygyny görkezýär.
Hemişelik Bitarap, asuda, parahat ýurtda agzybir ýaşaýan, döredýän we gurýan türkmen halkynyň maksatlary mydama bagta rowana bolýar. Bu ajaýyp taryhy eýýamda, hormatly Prezidentimiz, Siziň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ynsanperwer syýasatyňyzy Ýer ýüzünde dabaralandyrýan Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň röwşen geljegine bolan synmaz ynam her bir türkmenistanlyny döredijilikli, halal zähmete ruhlandyrýar.
Hormatly Prezidentimiz!
Sizi berkarar döwletimiziň baş baýramy bolan Garaşsyzlygyň 33 ýyllygy mynasybetli Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň adyndan ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Size berk jan saglyk, uzak ömür, eziz Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan tutumly işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin".
Türkmen ýarym goragçysy Ruslan Mingazow Gonkong Premýer-ligasynyň 4-nji tapgyrynyň oýnunda iki gol pasy berdi, bu oýunda «Kitçi» «Koulun Siti» toparyny 6:1 hasaby bilen ýeňdi.
2022-nji ýylyň mart aýyndan bäri «Kitçi» toparynda çykyş edýän 32 ýaşly Mingazow, Gonkong çempionatynyň täze möwsüminde dört oýun geçirdi, şolarda 1 gol geçirip, 6 gol pasy berdi. Onuň klub bilen şertnamasy 2025-nji ýyla çenli dowam eder.
Bu ýeňişiň netijesinde «Kitçi» 8 utuk bilen turnir tablisasynda birinji orna çykdy.